اختلال شخصیت مرزی (BPD) چیست؟ علائم و راهکارهای درمان

اختلال شخصیت مرزی، یک اختلال روانی پیچیده است که با نوسانات شدید خلقی، روابط بین فردی ناپایدار و رفتارهای تکانشی مشخص می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال اغلب احساس پوچی و ترس شدیدی از رها شدن دارند. اختلال شخصیت مرزی خاموش (Quiet Borderline Personality Disorder) یا BPD خاموش، زیرمجموعه‌ای از اختلال شخصیت مرزی است که در آن علائم به شیوه‌ای متفاوت از شکل کلاسیک BPD بروز می‌کنند. در این نوع اختلال، افراد به جای بروز رفتارهای تکانشی و آشکار، احساسات و دردهای درونی خود را سرکوب کرده و به سمت درون‌گرایی گرایش پیدا می‌کنند. اختلال شخصیت مرزی (بوردرلاین) یک اختلال روانی پیچیده است که بر نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد تأثیر می‌گذارد. این اختلال با نوسانات شدید خلق و خو، روابط بین‌فردی ناپایدار و رفتارهای تکانشی مشخص می‌شود.

این مطلب را نیز بخوانید: اختلال شخصیت چیست ؟

اختلال شخصیت مرزی چیست؟

اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder یا BPD) یک اختلال روانی پیچیده است که با نوسانات شدید در احساسات، روابط بین فردی ناپایدار و رفتارهای تکانشی مشخص می‌شود. رفتارهای خودآزاری یا تکانشی مانند خرج کردن بی‌رویه، مصرف مواد مخدر، رانندگی خطرناک، پرخوری یا خودآزاری نیز از دیگر ویژگی‌های این اختلال است. این اختلال معمولاً در اوایل بزرگسالی آغاز می‌شود و با درمان مناسب، افراد مبتلا می‌توانند زندگی با کیفیت‌تری داشته باشند. علائم اصلی اختلال شخصیت مرزی:

• نوسانات شدید خلقی: تغییر سریع از خوشحالی شدید به افسردگی عمیق.
• روابط بین فردی ناپایدار: ایده آل‌سازی و تحقیر افراد در مدت زمان کوتاه.
• ترس شدید از رها شدن: تلاش برای حفظ روابط به هر قیمتی.
• خودآزاری و رفتارهای تکانشی: اقدام به خودکشی، مصرف مواد مخدر، رانندگی خطرناک.
• احساس پوچی و خلاء درونی: عدم شناخت هویت و احساس بی‌ارزشی.
• مشکل در کنترل خشم: واکنش‌های شدید و نامتناسب به تحریکات.

چرا فردی دچار اختلال شخصیت مرزی می شود؟

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک اختلال پیچیده است که علل دقیق آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است. با این حال، تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و روانی در ایجاد این اختلال نقش دارند. عوامل احتمالی ایجاد اختلال شخصیت مرزی:

• ژنتیک: برخی مطالعات نشان می‌دهند که احتمال ابتلا به BPD در افرادی که اعضای خانواده‌شان به این اختلال مبتلا هستند، بیشتر است. این نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی ممکن است در ایجاد BPD نقش داشته باشند.
• محیط: تجربیات دوران کودکی، مانند آزار و اذیت جنسی، جسمی یا عاطفی، بی‌توجهی والدین، جدایی از والدین یا از دست دادن یکی از والدین در سنین پایین، می‌تواند خطر ابتلا به BPD را افزایش دهد.
• تروما: تجربه رویدادهای تروماتیک در هر سنی می‌تواند باعث ایجاد BPD شود. این رویدادها ممکن است شامل بلایای طبیعی، تصادفات، جنگ‌ها و یا تجربیات شخصی مانند تجاوز جنسی باشد.
• اختلالات دیگر: افراد مبتلا به BPD اغلب دارای اختلالات روانی دیگری مانند افسردگی، اضطراب، اختلال دو قطبی و اختلال مصرف مواد هستند. این اختلالات ممکن است به طور مستقل یا در کنار BPD ایجاد شوند.
• تفاوت‌های مغزی: مطالعات تصویربرداری از مغز نشان داده‌اند که افراد مبتلا به BPD تفاوت‌هایی در ساختار و عملکرد برخی مناطق مغز دارند. این تفاوت‌ها ممکن است در پردازش احساسات، کنترل تکانه‌ها و تنظیم خلق و خو نقش داشته باشند.

عوامل خطر:

• جنسیت: زنان بیشتر از مردان به BPD مبتلا می‌شوند.
• سن: BPD معمولاً در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص داده می‌شود.
• تاریخچه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی اختلالات روانی

نحوه تشخیص اختلال شخصیت مرزی

تشخیص دقیق اختلال شخصیت مرزی نیازمند تخصص و ارزیابی جامع توسط یک متخصص سلامت روان، مانند روانپزشک یا روانشناس بالینی است.  تشخیص اختلال شخصیت مرزی معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. مصاحبه بالینی: متخصص سلامت روان با فرد مصاحبه‌ای طولانی انجام می‌دهد تا در مورد علائم، تاریخچه پزشکی و روانی، روابط بین فردی و سایر جنبه‌های زندگی او اطلاعات کسب کند.
2. ارزیابی روانشناختی: ممکن است از فرد خواسته شود که پرسشنامه‌هایی را تکمیل کند تا به متخصص کمک کند تا درک بهتری از افکار، احساسات و رفتارهای او داشته باشد.
3. بررسی سوابق پزشکی: متخصص سوابق پزشکی فرد را بررسی می‌کند تا هرگونه بیماری جسمی یا روانی قبلی که ممکن است بر تشخیص تأثیر بگذارد را شناسایی کند.
4. حذف سایر اختلالات: متخصص باید مطمئن شود که علائم فرد با علائم سایر اختلالات روانی، مانند اختلال دوقطبی یا اختلال افسردگی عمده، اشتباه نشده است.

این مطلب را نیز بخوانید: همه چیز درباره اختلال شخصیت اجتنابی (دوری گزین)

تست اختلال شخصیت مرزی

هرچند تست‌های آنلاین و پرسشنامه‌های ساده می‌توانند نشانه‌هایی از علائم اختلال شخصیت مرزی را نشان دهند، اما این تست‌ها برای تشخیص قطعی کافی نیستند زیرا تشخیص دقیق نیازمند بررسی عمیق‌تر و تخصصی‌تر است. اگر نگران هستید که ممکن است به اختلال شخصیت مرزی مبتلا باشید، بهتر است با ما در مطب دکتر ذاکری تماس برقرار نمایید. اختلال شخصیت مرزی به زبان ساده یک بیماری روانی است که باعث می‌شود فرد در کنترل احساسات، افکار و رفتارهای خود مشکل داشته باشد. افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، معمولاً نوسانات شدید خلقی، روابط ناپایدار و ترس شدید از رها شدن را تجربه می‌کنند. به زبان ساده‌تر، انگار که فرد سوار بر یک قطار احساسات بی‌ثبات شده است که مدام در حال تغییر جهت است. یک لحظه احساس خوشحالی و هیجان می‌کند و لحظه بعد ممکن است احساس غم و اندوه عمیقی داشته باشد. برای اطلاع از انواع تست اختلال شخصیت مرزی با ما در مطب دکتر ذاکری ارتباط برقرار نمایید.

درمان اختلال شخصیت مرزی

اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) یک اختلال روانی پیچیده است که با نوسانات شدید خلقی، روابط بین فردی ناپایدار و احساس پوچی مشخص می‌شود. خبر خوب این است که این اختلال قابل درمان است. درمان‌های مختلفی برای بهبود علائم و کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلال وجود دارد. روش‌های درمانی رایج:

1. روان‌درمانی:
   • درمان دیالکتیکی رفتاری (DBT): این روش درمانی یکی از موثرترین روش‌ها برای درمان اختلال شخصیت مرزی است. DBT بر آموزش مهارت‌های مقابله‌ای، تنظیم هیجانات، ذهن‌آگاهی و بهبود روابط بین فردی تمرکز دارد.
   • طرحواره درمانی: این روش به شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی و ناکارآمد که از دوران کودکی شکل گرفته‌اند، کمک می‌کند.
   • روان‌درمانی مبتنی بر ذهنی‌سازی (MBT): این روش به افراد کمک می‌کند تا افکار، احساسات و رفتارهای خود و دیگران را بهتر درک کنند.
   • روان‌درمانی متمرکز بر انتقال: این روش بر تحلیل روابط بین فردی و الگوهای تکرارشونده در روابط تمرکز دارد.
2. دارودرمانی:
   • داروها به تنهایی نمی‌توانند اختلال شخصیت مرزی را درمان کنند، اما می‌توانند در کاهش علائمی مانند افسردگی، اضطراب و نوسانات خلقی موثر باشند. داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی و تثبیت‌کننده‌های خلقی ممکن است تجویز شوند.

اهداف درمان

• کاهش علائم: هدف اصلی درمان، کاهش شدت علائم اختلال شخصیت مرزی مانند نوسانات خلقی، خودآزاری، روابط ناپایدار و احساس پوچی است.
• بهبود مهارت‌های مقابله‌ای: آموزش مهارت‌هایی مانند تنظیم هیجانات، حل مسئله، ارتباط موثر و تحمل ناراحتی به افراد کمک می‌کند تا با چالش‌های زندگی بهتر کنار بیایند.
• تغییر الگوهای فکری: شناسایی و تغییر الگوهای فکری منفی و ناکارآمد به بهبود عزت نفس و کاهش افکار خودکشی کمک می‌کند.
• تقویت روابط بین فردی: بهبود مهارت‌های ارتباطی و ایجاد روابط سالم و پایدار، از دیگر اهداف درمان است.

این مطلب را نیز بخوانید: اختلال شخصیت آنتی سوشیال

زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی چگونه است؟

زندگی با فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی (BPD) می‌تواند چالش‌برانگیز و پیچیده باشد. این افراد اغلب نوسانات شدید عاطفی، ترس از رها شدن، روابط ناپایدار و احساس پوچی را تجربه می‌کنند. روابط با این افراد اغلب پر از تنش و عدم اطمینان است و نیازمند صبر، همدلی و دانش کافی در مورد این اختلال است. مثال‌هایی از افراد مشهور با اختلال شخصیت مرزی در ادامه بیان میشود.

• لیدی گاگا: سبک زندگی غیرعادی، تغییر مداوم ظاهر و اظهارات جنجالی او، باعث شده است که برخی افراد به اختلال شخصیت مرزی در او مشکوک شوند.
• مریلین مونرو: یکی از مشهورترین افرادی است که در مورد او گمانه‌زنی‌های زیادی درباره اختلال شخصیت مرزی شده است. نوسانات شدید خلقی، روابط بین فردی ناپایدار و خودکشی او از جمله دلایلی است که این گمانه‌زنی‌ها را تقویت می‌کند.
• ویتنی هیوستون: مشکلات اعتیاد، روابط پیچیده و نوسانات خلقی ویتنی هیوستون، از جمله دلایلی است که برخی افراد به اختلال شخصیت مرزی در او اشاره می‌کنند.

اختلال شخصیت مرزی و ازدواج

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک اختلال روانی پیچیده است که بر روابط بین فردی، احساسات و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد. ازدواج با فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، چالش‌های خاص خود را دارد و نیازمند درک عمیق، صبر و حمایت است.  زندگی با فردی که دارای اختلال شخصیت مرزی است، می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. پیش از ازدواج با فرد با اختلال شخصیت مرزی با ما در مطب دکتر ذاکری روانپزشک در تهران تماس برقرار نمایید. برخی از تأثیرات این اختلال بر ازدواج عبارتند از:

• نوسانات شدید در رابطه: رابطه ممکن است به طور مداوم بین صمیمیت شدید و جدایی کامل نوسان کند.
• مشکلات در اعتماد: ترس از رهاشدگی می‌تواند باعث شود فرد مبتلا به BPD به شدت به همسر خود وابسته شود و به همین دلیل، اعتماد متقابل در رابطه به شدت آسیب ببیند.
• رفتارهای کنترل‌گرانه: برای جلوگیری از احساس رهاشدگی، فرد مبتلا ممکن است رفتارهای کنترل‌گرانه‌ای از خود نشان دهد.
• خشم و عصبانیت مکرر: نوسانات خلقی شدید و حساسیت به طرد شدن می‌تواند منجر به بروز خشم و عصبانیت‌های مکرر شود.
• خودآزاری: رفتارهای خودآزاری می‌توانند هم برای فرد مبتلا و هم برای همسر او بسیار دردناک و نگران‌کننده باشند.

این مطلب را نیز بخوانید: اختلال شخصیت نمایشی

تفاوت اختلال شخصیت مرزی و دوقطبی

اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال دوقطبی دو اختلال روانی هستند که اغلب با هم اشتباه گرفته می‌شوند، زیرا هر دو با نوسانات خلقی و رفتارهای تکانشی همراه هستند. با این حال، تفاوت‌های مهمی بین این دو اختلال وجود دارد که تشخیص و درمان مناسب را ضروری می‌سازد.

اختلال شخصیت مرزی (BPD): اختلال شخصیت مرزی با الگوی پایدار بی‌ثباتی در روابط بین فردی، خودپنداره، احساسات و رفتار مشخص می‌شود. افراد مبتلا به BPD اغلب احساس تهی بودن، ترس شدید از رها شدن و نوسانات شدید خلقی را تجربه می‌کنند. همچنین، ممکن است رفتارهای خودآزاری یا تکانشی از خود نشان دهند.

اختلال دوقطبی : اختلال دوقطبی با دوره‌های متناوب شیدایی (احساس سرخوشی، انرژی بالا، کاهش نیاز به خواب) و افسردگی (احساس غمگینی، بی‌انرژی بودن، از دست دادن علاقه) مشخص می‌شود. این دوره‌ها می‌توانند از چند روز تا چند ماه طول بکشند.

نتیجه گیری:

اختلال شخصیت مرزی (BPD) یک اختلال روانی است که با نوسانات شدید خلقی، رفتارهای تکانشی، روابط بین فردی ناپایدار و تصویر ناپایدار از خود مشخص می‌شود. افراد مبتلا به BPD اغلب احساس تهی بودن، ترس شدید از رها شدن و نوسانات شدید در خلق و خو را تجربه می‌کنند. برای درمان اختلال شخصیت مرزی با ما در مطب دکتر ذاکری، بهترین روانپزشک تهران تماس برقرار نمایید.