تعداد زیادی از متخصصان و کارشناسان روانشناسی شخصیت در عصر حاضر اعتقاد دارند که شخصیت انسان از پنج صفت عمده تشکیل شده است. در واقع این پنج صفت، پنج ویژگی پایهای و اصلی شخصیت ما هستند و به نوعی میتوان گفت بقیه صفتها و خصوصیات، به طور نسبی زیر مجموعهای از همین پنج صفت عمده است.
این پنج صفت شاخص که در این مدل عبارتند از:
برونگرایی (Extraversion)، موافق بودن (Agreeableness)، پذیرا بودن (Openness)، وظیفهشناسی (Conscientiousness) و روانرنجوری (Neuroticism).
تست نئو یکی از معتبر ترین تست های روانشناسی در دنیاست. محققانی که این تست را به وجود آورده اند سال ها صفات مختلف شخصیتی را انتخاب کرده اند و پرسشنامه های مفصل را روی مردم اجرا کرده اند و بعد با روش های پیچیده آماری به این پنج عامل بزرگ شخصیت رسیده اند. ۵ عامل یعنی روان نژندی ، برون گرایی ، اشتیاق به تجارب تازه، توافق پذیری و وظیفه شناسی. ۵ عاملی که تحقیقات بین فرهنگی ثابت کرده اند در بیشتر کشورهای دنیا هم مثل اروپا ۵ عامل بزرگ شخصیت است.
تست نئو به لحاظ انعکاس ۵ عامل اصلی امروزه بهعنوان یک مدل فراگیر بر اساس تحلیل عوامل محسوب میشود و گستردگی کاربرد آن در ارزیابی شخصیت افراد سالم و نیز در امور بالینی میتواند یکی از مناسبترین ابزار ارزیابی شخصیت باشد. این آزمون به دلیل بررسیهای گوناگون در گروههای سنی و در فرهنگهای مختلف روی آن صورت گرفته است میتواند یکی از جامعترین آزمونها درزمینۀ ارزیابی شخصیت باشد. این پرسشنامه ۵ عامل اصلی شخصیت و ۶ خصوصیت در هر عامل یا به عبارتی ۳۰ خصوصیت را اندازه میگیرد؛ و بر این اساس ارزیابی جامعی از شخصیت را ارائه میدهد. تست نئو دارای دو فرم یکی (S) برای گزارشهای شخصی است و شامل ۲۴۰ سؤال پنجدرجهای از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف است که توسط خود آزمودنی درجهبندی میشود و متناسب مردان و زنان در تمام سنین است؛ و دیگری فرم (R) یا تجدیدنظر شده نام دارد و بر اساس درجهبندیهای مشاهدهگر است. این فرم نیز دارای همان ۲۴۰ سؤال بوده با این تفاوت که با ضمیر سوم شخص شروع میشود. فرم (R) هم میتواند بهطور مستقل برای ارزیابی شخصیت به کار رود و هم بهعنوان مکملی برای گزارشهای شخصیِ فرم (S) و یا روایی آن مورداستفاده قرار گیرد . این تست تا کنون به زبان های مختلفی چون عربی، چینی، چکسلواکی، هلندی، فرانسه، آلمانی،عبری، ژاپنی،نروژی، لهستانی،پرتقالی،سوئدی،ایتالیائی،اسپانیایی و فارسی ترجمه شده و مورد استفاده قار می گیرد.از این رو کاربرد گسترده ای در مشاوره روانشناسی بالینی،روانپزشکی به منظور های درک مرجع، ایجاد همدلی و تفاهم، پس خوراند و بصیرت انتخاب مناسبترین شیوۀ درمان، تشخیص اولیه از اختلالات شخصیتی بر اساس تقسیم بندی های DSM داشته باشد.
کاربرد:
هدف عمده آزمون نئو بررسی ویژگی های سالم شخصیت می باشد این آزمون بر خلاف آزمون هایی که بر آسیب شناسی شخصیت تکیه دارند (مانند ( MMPI) به ارزیابی ویژگی های بهنجار شخصیت می پردازد. و در اغلب شرکت هایی که منصفانه قصد استخدام افراد شایسته و البته متناسب با نیازهای شغل را دارند مورد استفاده قرار می گیرد و در ایجاد تناسب میان ویژه گی های شخصیتی و شغلی کاربرد بالایی دارد، کلینیک ها برای بررسی رگه های شخصیتی و علی الخصوص مشاوره ازدواج از آن استفاده می کنند، در زمینه های آموزشی و پرورشی نیز می توان براساس داده های آزمون و شناخت نقاط قوت و ضعف افراد ، دوره های آموزشی ، جهت افزایش مهارتهای زندگی افراد برنامه ریزی نمود.
مطب روانپزشکی دکتر فرامرز ذاکری ۲۲۲۶۰۰۶۷ ۲۲۲۶۰۰۶۸ ۲۲۲۶۰۰۶۹