یکی از چالش برانگیزترین مسائلی که در رابطه با بیماری های روانی وجود دارد درمان افسردگی است. همانطور که می دانید روش های درمانی مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد که به وضعیت، شدت، موقعیت بیماران بستگی دارد. در ادامه قصد داریم به بررسی روش های درمانی بیماری افسردگی بپردازیم.
افسردگی چیست؟
پیش از آشنایی با روش های درمان افسردگی باید با این بیماری آشنایی پیدا کنیم. افسردگی یک نوع اختلال است که بر روی عملکرد و خلق و خو افراد تاثیر می گذارد. بیماری افسردگی علائم مختلفی دارد که به شکل عمده بروز می کنند. این علائم شامل احساس ناامیدی، اضطراب و غم شدید می باشد. اختلال افسردگی بر حافظه، تفکر، تغذیه و خواب تاثیر می گذارد. بیماری افسردگی باید بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کند تا احتمال به افسردگی مطرح شود.
راه های درمان افسردگی چیست؟
درمان افسردگی با روش های مختلفی انجام می گیرد که انتخاب آن بسته به شدت بیماری و موقعیت فرد دارد.
درمان افسردگی بخش گسترده ای از روش های درمانی را به خود اختصاص داده است. استفاده از روش های غیر دارویی برای افسردگی در سال های اخیر به اثبات رسیده است و معمولا برای درمان این اختلال از روش های غیر دارویی استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید: افسردگی پس از زایمان و راه های درمان آن
روانکاویی
یکی از متداول ترین روش های درمانی روانکاویی است. این شیوه درمانی مبتنی بر نظریه روانشناسی می باشد. مهمترین هدف استفاده از این روش درمان افسردگی این است که به وسیله الگو های روانی در فرد دچار اختلال تغییر شخصیت ایجاد شود. با استفاده از روانکاوی معمولا بیماران به اشخاص قوی تبدیل می شوند و امکان غلبه بر افسردگی خود را خواهند داشت.
در این روش درمانی روانکاو قصد ندارد نشانه های افسردگی را کاهش دهد یا از بین ببرد. بلکه به او ترفندهایی را آموزش می دهد که با استفاده از آن فرد می تواند مواردی مانند روش های برقراری ارتباط با دیگران، ارتباطات میان فردی، توانایی برخوردار شدن از طیف گسترده ای از هیجانات، مکانیسم های مدارا و سازگاری، امکان تجربه هیجانات در خود را دنبال کنند.
مدت زمان روانکاوی معمولا زیاد است و فرایند زمان زیادی را می طلبد. درمان به شیوه روانکاوی یکی از روش های درمانی کامل به شمار می رود.
شناخت درمانی
یکی از روش های درمان افسردگی شناخت درمانی می باشد. این شیوه درمانی بر اساس نحوه تفکر فرد بیمار انجام می گیرد. در شیوه شناخت درمانی روان درمانگر از اینکه شخص افسرده از رفتار ناکارآمدی برخوردار است آگاهی کامل دارد. معمولا افراد افسرده از در کارهای خود از الگو های فکری نامطلوب استفاده می کند. ویژگی های شناختی ناکارآمد که در افراد افسرده وجود دارد موجب می شود که فرد احساس غم و اندوه شدیدی داشته باشد و در نتیجه به افسردگی دچار شود.
فرایند شناخت درمانی به این شکل است که در ابتدا روان درمانگر به شناسایی باورها و شناخت های فرد بیمار می پردازد تا تغییر و اصلاح آن به درمان فرد بپردازد.
رفتار درمانی
یکی دیگر از متداول ترین روش های درمان افسردگی رفتار درمانی می باشد.در این روش درمانی به شکل معمول رفتارهای فردی را اصلاح می کنند. مشاور یا درمانگر در این شیوه به بیماران آموزش می دهند که چگونه رفتار مناسبی داشته باشند تا واکنش های مثبتی را دریافت کنند. این امر موجب تشویق بیمار مبتلا به افسردگی می شود. در این روش درمانی الگوهای غیر انطباقی را که باعث می شد فرد از جامعه طرد بشود از بین می برند و الگوهای رفتاری سازگارانه ای را جایگزین آن می کنند.
به این شکل است که فرد افسرده احساس بهتری را تجربه خواهد کرد و در مقایسه با گذشته شاداب تر می شود.
خانواده درمانی
درست است که خانواده درمانی به عنوان یکی از روش های اصلی شناخته نمی شود ولی استفاده از این شیوه نتایج شگفت انگیزی داشته است. در مواردی که خانواده فرد در شکل گیری افسردگی او نقش زیادی دارند استفاده از این شیوه تاثیر زیادی دارد. جلساتی که در قالب خانواده درمانی برگزار می شوند فرد افسرده از سوی والدین خود مورد حمایت های لازم قرار می گیرد. در این جلسات بسیاری از باورهای اشتباهی که نسبت به خانواده وجود دارد مورد اصلاح قرار می گیرد. اعضای خانواده نیز تحت آموزش هایی قرار می گیرند تا بتوانند به شکل تاثیرگذارتری با همدیگر ارتباط برقرار کنند. همچنین یاد می گیرند چطور با افراد افسرده رفتار کنند.
درمان بین فردی
درمان بین فردی یکی دیگر از روش های درمان افسردگی است که معمولا بر ارتباط فرد افسرده با دیگران تاکید دارد. در این شیوه تمرکز بر روی بر روی روابط عاطفی و اجتماعی فرد می باشد. بر اساس این نظریه اعتقاد دارند که مشکلات ارتباطی بیماران افسرده باعث می شوند که علائم افسردگی بروز کرده و رشد و تداوم پیدا کنند.
این شیوه درمانی معتقد است که مشکلات ارتباطی افراد با سایرین به کودکی او باز می گردد و لازم است دوران کودکی او مورد بررسی قرار بگیرد تا دلیل بیماری اوکشف شود. در این شیوه درمانی مهارت هایی مانند شجاعت و جرات روبرو شدن با مشکلات را به افراد آموزش می دهند.
درمان دارویی برای افسردگی
یکی از روش های بسیار معروف برای درمان افسردگی دارو درمانی است که عملکرد بسیار سریعی دارد. اما این روش درمانی لزوما بهترین روش نیست. به این دلیل که مشکل افسردگی همیشه به دلیل به هم خوردن تعادل شیمیایی در مغز اتفاق نمی افتد که مصرف دارو باعث برطرف شدن این مشکل بشود.
البته بیشتر روانپزشکان مصرف داروهای افسردگی را در بلند مدت توصیه نمی کنند. با توجه به اینکه داروها به کاهش علائم افسردگی کمک می کنند اما درمان قطعی ندارند. یکی دیگر از معایب داروهای افسردگی این است که فرد بیمار به آن وابسته می شود. داروهای ضد افسردگی را نباید بدون دستور پزشک مصرف کنید. همچنین قطع داروهای افسردگی بدون نظر پزشک ممکن است عوارض جبران ناپذیری در پی داشته باشد.
داروهای افسردگی باید تحت نظر پزشک معالج و به همان میزانی که تجویز شده مصرف شوند. در غیر این صورت باعث بروز مشکلاتی برای بیمار می شوند.
درمان افسردگی با استفاده از شوک
شوک درمانی به عنوان یک روش درمانی نسبتا شدید می شناسند که برای معالجه افسردگی های اساسی به کار می برند. این روش درمانی را معمولا برای افرادی در نظر می گیرند که به سایر روش های درمانی پاسخ نداده اند.
در این شیوه بیمار را تحت بیهوشی قرار می دهند و با استفاده از امواج الکتریکی بخشی از مغز او را تحریک می کنند. شوک درمانی را به شکل معمول در هفته 2 تا 3 بار انجام می دهند و مدت زمان آن بین 6 تا 12 جلسه می باشد. لازم است که جلسات شوک درمانی تحت نظر افراد متخصص که شامل روانپزشک، پرستار، متخصص بیهوشی کنترل و مدیریت شود. این شیوه درمانی از دهه 1940 تاکنون مورد استفاده قرار می گرفته است. امروزه در شکل آن پیشرفت هایی حاصل شده است همین امر باعث شده که هنوز به عنوان یک روش درمانی شناخته شود.
درمان افسردگی با تغییر در سبک زندگی
اغلب روانشناسان توصیه می کنند که افراد در کنار استفاده از روش های متداول درمان افسردگی می توانند از روش هایی مانند تغییر در سبک زندگی نیز کمک بگیرند. جالب است بدانید که این روش بسیار کاربردی می باشد. در بسیاری از موارد مشاهده شده است استفاده از انواع روش های درمانی در کنار تغییر سبک زندگی موثر واقع شده است.
در برخی موارد نیز دیده شده که فرد افسرده با ایجاد تغییر در سبک زندگی خود از دیگر روش های درمانی بی نیاز شده است.
روش های تکمیلی در درمان افسردگی کدام هستند
روش های مختلفی به صورت تکمیلی برای درمان افسردگی وجود دارد که این روش ها شامل:
استفاده از مکمل های غذایی و ویتامین
این روش ها از لحاظ علمی و تخصصی به شکل کامل تایید نشده اند. اما در برخی موارد دیده شده که فرد به دلیل کمبود یک ماده معدنی یا ویتامین دچار افسردگی شده است. در این موقعیت است که با مصرف مکمل های ویتامین سلامت خود را به دست می آورد. البته دقت داشته باشید که مصرف مکمل های غذایی و ویتامین ها باید طبق دستور پزشکان باشد.
استفاده از روش های ریلکسیشن: برخی از درمانگران به بیماران خود توصیه می کنند که در کنار از روش های یوگا و ریلکسیشن استفاده کنند تا بتوانند از فشارهای ناشی از افسردگی رهایی یابند. البته فراموش نکنید که استفاده از این روش های تکمیلی به مداومت و استمرار نیاز دارد.
استفاده از طب سوزنی برای درمان افسردگی
یکی دیگر از روش های درمانی تکمیلی افسردگی استفاده از طب سوزنی است. جالب است بدانید که استفاده از طب سوزنی برای درمان افسردگی اثبات شده است. بر اساس پژوهش های انجام گرفته ثابت شده است که فرو کردن سوزن ها در برخی از نقاط بدن باعث تحریک عصب های آن ناحیه بشود و در درمان افسردگی موثر باشد. موضوع مهمی که وجود دارد این است که این فرایند باید توسط یک فرد متخصص انجام بگیرد. فراموش نکنید که روش درمان افسردگی برای هر فردی متفاوت است. برای انتخاب بهترین روش درمانی برای افسردگی لازم است موقعیت فرد را در نظر بگیرید و از مشاور نیز کمک بخواهید.
درمان افسردگی در جلسات فردی و گروهی
درمان افسردگی به وسیله جلسات فردی و گروهی هرکدام ویژگی های خاص خود را دارند. معمولا بیماران ترجیح می دهند که در جلسات فردی شرکت کنند. به این دلیل که می توانند همه احساسات و مشکلات خود را با درمانگر در میان گذاشته و به شرح جزئیات نیز بپردازند. در این شیوه درمانی همه زمان و تمرکز درمانگر بر روی یک بیمار می باشد. اما در جلسات درمانی که به صورت گروهی برگزار می شود افرادی شرکت دارند که مشکلات آن ها مشابه است. این افراد تجربه های مشابه ای در افسردگی دارند همچنین درگیر انواع دیگر افسردگی نیز هستند.
یکی از مزیت های جلسات گروهی این است که بیمار احساس تنهایی نمی کند و همین امر موجب می شود که انگیزه آن ها برای درمان بیشتر بشود. نکته دیگری که وجود دارد این است که شرکت در جلسات گروهی باعث می شود بیمار مهارت های ارتباطی و اجتماعی و اعتماد به نفسی را که طی افسردگی از دست داده است تقویت کند. شنیدن داستان ها و تجربه های دیگران باعث می شود که فرد بتواند برای کمک به درمان خود راه های جدیدی را کشف کند.
نکات مهم درباره درمان افسردگی
برای درمان اختلال افسردگی نکاتی وجود دارد که دانستن آن ها به درمان شما کمک کند. در ادامه قصد داریم به برخی موارد که بر فرایند درمان تاثیر می گذارند اشاره کنیم.
آگاهی خود را از افسردگی افزایش بدهید
قبل از هر چیز سعی کنید علت افسردگی خود را پیدا کنید. لازم است اطلاعات خود را در مورد دلایل افسردگی و علائم آن افزایش دهید تا به این شکل بهتر بتوانید به درمان خود کمک کنید. باید توجه داشته باشید که گزینه های مختلفی برای درمان بیماری افسردگی وجود دارد که شما می توانید با بررسی آن ها ریشه افسردگی خودتان را مشخص کنید.
افرادی که افسردگی آن ها دلیل پزشکی دارد لازم است با روش های درمانی مشخصی که پزشکان پیشنهاد می کنند به درمان آن بپردازید. باید دلیل افسردگی مشخص شود و شدت آن معین گردد هر اندازه میزان افسردگی شدیدتر باشد درمان آن به دقت و وسواس بیشتری نیاز دارد.
درمان خود را تا انتها انجام دهید
در برخی موارد یافتن بهترین روش درمان افسردگی با آزمون و خطا همراه است برخی از افراد ممکن است درگیر روش های درمانی شوند که پس از طی مراحلی متوجه شوند این شیوه درمانی مناسب آن ها نخواهد بود. نکته مهم این است که فرد در روند درمان ناامید نشود و تا زمانی که به صورت کامل درمان نشده است دست از درمان برندارد. در ابتدای امر قدم های کوچکی به سمت درمان برمی دارید و آهسته به سمت بهبودی نزدیک می شوید.
برای درمان افسردگی تنها به مصرف دارو اکتفا نکنید
برخی از بیماران که به اختلال افسردگی حاد دچار هستند برای درمان احتیاج به مصرف دارو دارند. اما مصرف دارو راهی نیست که به درمان کامل منجر شود. در طولانی مدت مصرف دارو چندان موثر نمی باشد. به کار گیری روش های غیر دارویی مثل رفتار درمانی، روانکاوی ، ورزش و ….. به همراه دارو درمانی می تواند به افراد کمک زیادی کند.
آر تی ام اس (rTMS) برای درمان افسردگی چگونه عمل می کند؟
علم نشان داده است که علت بروز افسردگی، با قشر فرونتال مرتبط است که در آن جا برقراری ارتباط بین DLPFC و سینگولیت قدامی عمیق تر (AC) اختلال ایجاد می شود. تحریک مغناطیسی مکرر مغز از روی جمجمه (rTMS) به طور خاصی روی این ناحیه کوچک متمرکز می شود . با تحریک مکرر این منطقه، ارتباط بین این دو ساختار می تواند بهبود یابد، در نتیجه علائم افسردگی تا 6 الی 12 ماه کاهش خواهد یافت . اثر قابل توجه از درمان معمولا طی 10 الی 12 جلسه آر تی ام اس حاصل می شود .
با توجه به چرخه ای بودن دوره افسردگی، بیماران ممکن است بعد از این دوره درمانی نیاز به هیچ جلسه درمانی دیگر نداشته باشند . اگر مشکلات و علائم برگردد، ممکن است درمانگران ما جلسات درمانی بیش تری را برای دستیابی به اثر ضد افسردگی مداوم و همیشگی توصیه نمایند .
معمولا 78% افراد به خوبی به درمان آر تی ام اس پاسخ می دهند و تقریبا عوارض جانبی را در پی ندارد . FDA ، درمان آر تی ام اس را به عنوان درمانی بی خطر تایید نموده است .
یکی از مهم ترین مزایای درمان افسردگی با rTMS این است که وابستگی بیماران به داروهای ضد افسردگی بعد از درمان کاهش یافته یا کلا از بین می رود.
یک جلسه rTMS چقدر طول می کشد؟
اولین جلسه شما یک ساعت طول خواهد کشید که این شامل آشنایی شما با روش rTMS و تمام سنجش هایی است که توسط پزشک شما انجام می شود . هر جلسه بعد از آن، به مدت 30 دقیقه طول خواهد کشید .
عوارض جانبی شایع ناشی از rTMS:
برخی از این عوارض جانبی عبارتند از:
- سردرد
- ناراحتی در ناحیه سر در محل تحریک
- احساس گزگز، اسپاسم و درد در عضلات صورت
- سرگیجه و سبکی سر
بهترین روش درمان افسردگی کدام است؟
در حقیقت هر کدام از روش های درمان افسردگی تاثیرات متفاوتی بر روی افراد دارند. ممکن است یک بیمار نسبت به روش درمانی خاصی پاسخ دهد اما در مورد بیمار دیگر این نتیجه به دست نیاید. یکی از سریع ترین روش های درمانی برای افسردگی استفاده از دارو درمانی است که در برخی موارد به عنوان بهترین روش شناخته می شود. اما نکته ای که وجود دارد این است که اثرات مصرف دارو در کوتاه مدت از بین می رود. در کنار آن داروهای افسردگی عوارض زیادی دارند و پس از یک مدت زمان مشخص باید داروهای جدیدی را جایگزین کنید.
بیشتر کارشناسان در این زمینه عقیده دارند که استفاده از مشاوره افسردگی و مراجعه به یک روانشناس معتبر باعث می شود که روند درمانی سریعتر اتفاق بیفتد.
بر اساس پژوهش های انجام گرفته مشخص شده است که کمک گرفتن از یک روانشناس حرفه ای و شرکت در جلسات روان درمانی و مشاوره های مربوط به افسردگی به عنوان بهترین روش درمان افسردگی شناخته شده است. بر اساس این پژوهش ها مشخص شده که روان درمانی بیش از هر روش دیگری برای درمان افسردگی موثر است و احتمال بازگشت افسردگی و بروز نشانه های آن در این شیوه درمانی بسیار کم است. برخی از افراد در مراحل شدید افسردگی هستند و در کنار روان درمانی نیاز به مصرف دارو دارند، استفاده از روش درمانی مشاوره و روان درمانی باعث می شود که فرد فرایند درمان را بهتر طی کند و به راحتی بتواند علائم خود را تحت کنترل بگیرند. این امر باعث می شود تا فرد به مرور زمان از مصرف دارو نیز بی نیاز شود.
سخن پایانی
آشنایی با روش های مختلف درمان افسردگی باعث می شود که درمان این بیماری سریعتر انجام بگیرد. افزایش آگاهی در مورد بهترین روش های درمانی باعث می شود که اختلال افسردگی شما سریع تر درمان شود و از زندگی بهتری برخوردار شوید.
مصرف دارو، ورزش کردن، تغییر سبک زندگی و استفاده از جلسات مشاوره همه روش هایی هستند که افراد افسرده می توانند به شکل تکی یا ترکیبی برای درمان خود استفاده کنند.
مطالب مرتبط
درمان وسواس
درمان پانیک
اختلال بیش فعالی و کمبود توجه
سوالات متداول
بهترین راه درمان افسردگی کدام است؟
انتخاب روش درمان افسردگی به شکل معمول بر عهده روانپزشک و روانشناس می باشد. انتخاب روش درمانی بر اساس شدت بیماری و علائم فرد مبتلا صورت می گیرد. بهترین روش های درمانی شامل روش های ترکیبی مانند دارو درمانی و درمان روانشناختی و … می شود.
افسردگی مقاوم چیست و برای درمان آن از چه روشي استفاده مي شود؟
افسردگي مقاوم به نوعي از اين اختلال اطلاق مي شود كه در برابر روش هاي درماني مانند جلسات مشاوره و دارو درماني مقاومت نشان مي دهد براي تاثير روش هاي درماني اين افراد را ابتدا تحت شوك درماني قرار مي دهند.
آيا درمان افسردگي بدون دارو ميسر است؟
درمان افسردگي به شكل معمول به كمك روان درماني و مصرف دارويي انجام مي گيرد. در برخي موارد افسردگي به شكل خفيف است و بيمار تنها با جلسات مشاوره درمان مي شود. دقت داشته باشيد تشخيص روش درماني بر عهده روانپزشك مي باشد. يك روش درماني خاص براي همه پاسخگو نمي باشد. در افسردگي هاي شديد معمولا از روش هاي تركيبي استفاده مي كنند كه دارو درماني پاي ثابت این روش ها می باشد.