بی خوابی برای همه افراد حتی اگر به یک بار هم شده باشد، پیش آمده است. در این شرایط، فکر آدم هزاران راه میرود که چرا وقتی حتی توی تختخواب هم خوابیده است، خوابش نمیبرد و همان لحظه به هزاران چیز فکر میکند که آنها هم خواب را از چشم دور میکنند. اگر همین اتفاق باز هم تکرار شود، شاید یکی آنقدر اذیت شود که حتی داخل گوگل هم سرچ کند دلایل بیخوابی چیست؟ بی خوابی نشانه چه بیماری است؟ یا هزاران سوال دیگر. در این مطلب، قصد داریم شما را با پاسخ این پرسش ها آشنا کنیم و به شما کمک کنیم تا در کل شبانه روز خوابی راحت را داشته باشید.
نشانه های بی خوابی چیست؟
بی خوابی مدلهای مختلفی دارد و میتواند برای هر فرد به شکلی متفاوت باشد. شاید یکی اصلا نتواند بخوابد، یکی سخت خوابش ببرد، دیگری بخوابد اما زود بیدار شود و خوابش نبرد. در همه این حالات افراد انرژی بسیاری را از دست میدهند به خصوص، اگر فرد زود از خواب بیدار شود احساس خستگی را دارد؛ زیرا بی خوابی عصبی، کل انرژی را تخلیه میکند و همین موضوع روی رفتار، عملکرد و سلامت آنها اثر میگذارد.
مقدار خواب افراد هم متفاوت است. این اختلال، میتواند موقتی باشد که هفته ها ادامه داشته باشد و هم میتواند طولانی مدت باشد که در این وضع، به آن بی خوابی مزمن میگویند. این اختلال دلایل بسیاری دارد اما در هر صورت شما باید به فکر درمان اختلال بی خوابی باشید و از دلایلش آگاه باشید.
حالا وقت آن رسیده است تا نشانههای بی خوابی را برایتان توضیح دهیم. در متن زیر، به معرفی برخی از این نشانهها پرداختهایم:
- سخت به خواب رفتن
- در طول شب بیدار شدن
- سریع بیدار شدن
- خستگی بسیار در طول روز
- اضطراب، افسردگی و بدخلقی
- نگرانی داشتن درباره به خواب رفتن
اینها فقط چند مورد از نشانههای بی خوابی هستند و اگر شما خودتان، اطمینان دارید که به این اختلال دچار شدهاید، باید با یک متخصص نظیر دکتر فرامرز ذاکری مشورت کنید تا علت این مشکل را بررسی و درمان را زودتر شروع کنید.
علت بی خوابی زنان و مردان چیست؟
شاید یکی از سوالاتتان این باشد که چقدر زمان میبرد تا این درمان جواب دهد و جالب است بدانید در برخی موارد مزمن، این مشکل میتواند بعد از چند سال نتیجه دهد. اما شایعترین علت بی خوابی زنان و مردان شامل موارد زیر است:
استرس
همه افراد نسبت به سلامت بودن، در آوردن پول، پیدا کردن کار و نگه داشتن آن، خانواده، درسهای مدرسه و دانشگاه نگرانی و استرس دارند و همه اینها باعث میشود تا در شب به سختی خوابشان ببرد. از طرفی دیگر اتفاقات ناگوار و ناگهانی مثل: از دست دادن عزیزان، بیکار شدن و هزاران مثال دیگر هم باعث میشود ذهن شما در شب فعال باشد و نگذارد شما به راحتی به خواب بروید.
برنامه سفر یا کار
همان طور که میدانید، زمانی که افراد به مکانهای مختلف سفر میکنند خوابشان دچار تغییر میشود. در کنار این موضوع بی خوابی برای کار را من خودم تجربه کردم. زمانی در کارخانهای چند شیفت بودم که در هر شیفت، خواب درستی را نداشتم و همیشه بدنم خسته بود. این کار از من آن قدر انرژی گرفت که آخر مجبور شدم استعفا بدهم و به دنبال کاری بگردم که حداقل 8 ساعت باشد و فقط یک شیفت کار کنم تا ساعت داخلی بدنم بهم نریزد.
عادتهای بد خواب
برخی از افراد قبل از خواب رفتن عادت دارند فیلمی را تماشا کنند، به اینیستا سر بزنند و تا کلی وقت بیدار بمانند یا در زمانی که بازیهای ویدیویی انجام میدهند یا فیلم میبینند چیزی را بخورند که باعث بی خوابی شود و یا چرخه خواب را دچار اختلال کند. قطعا این افراد نمیدانند که بی خوابی چه عوارضی دارد.
پر کردن شکم در اواخر عصر
بعضی از افراد، از عصر به بعد آن قدر میخورند که معدهشان به سوزش میافتد و یا نمیتوانند به آسانی دراز بکشند. در این زمان، اسید معده آنها را اذیت میکند و باعث میشود تا زمان سبک شدن راه بروند و بیدار بمانند.
اختلال سلامت روان
در برخی زمانها، افراد دچار اختلالات اضطرابی هستند و حق دارند در به خواب رفتن مشکل داشته باشند. به عنوان مثال کسی که در سانحهای جان سالم به در برده است، این اضطراب تا مدتها با آن باقی میماند.
مصرف کردن دارو
شاید ندانید اما باید به شما بگوییم که بعضی از داروها مثل فشار خون، آسم و… به راحتی با خواب تداخل دارند. این داروها تجویزی هستند؛ اما داروهایی را هم داریم که خریدشان آزاد است و آنها هم باعث بیخوابی میشوند. اگر بخواهیم مثالی بزنیم، میتوانیم داروهای کاهش وزن یا داروهای ضد درد را نام ببریم.
اختلالات مرتبط با خواب
وقفه تنفسی در خواب، یکی از اختلالات خواب است که در زمان خواب باعث میشود شما نفستان برای چند ثانیه متوقف شود و یا نفستان کاهش یابد. البته این موضوع، میتواند صدها بار در خواب اتفاق بیفتد. حتی فردی که مرتب پاهایش را تکان میدهد، دچار سندروم پای بیقرار است و همین اختلال، میتواند از به خواب رفتن او پیشگیری کند.
نوشیدنیها
خوردن برخی از نوشیدنیها در عصر مثل قهوه که کافئین محرک دارد، میتواند شما را در به خواب رفتن دچار مشکل کند. بعضی از افراد هم که عادت به کشیدن سیگار یا نوشیدن الکل دارند بد به خواب میروند. شاید فکر کنید که خوردن الکل به راحت خوابیدن کمک میکند اما این تصور اشتباه است چون مانع به خواب رفتن عمیق میشود.
بهترین راه، مراجعه به متخصصی حرفهای همچون دکتر فرامرز ذاکری است که میتواند با قرار دادن شما در مسیری مناسب، در بهترین زمان نتیجهای عالی را در اختیارتان قرار دهد. حتی اگر شما کودک بیش فعالی دارد باید در مورد تاثیر نوروفیدبک بر درمان خواب هم تحقیق کنید تا بدانید در چه زمانی، بهترین اقدام را انجام دهید.
حال که با علتهای بی خوابی آشنا شدهاید، نوبت آن رسیده تا پاسخ این سوال که بی خوابی نشانه چه بیماری است؟ را دریافت کنید. در متن زیر، چند مورد از این بیماریها را ذکر کردهایم
بی خوابی نشانه چه بیماری است؟
در برخی از افراد که کم خونیشان نتیجه فقر آهن آنها است، بی خوابی یکی از مشکلات جدی این افراد خواهد بود؛ زیرا طبق گفته کارشناسان این بیماری، تاثیرات مخربی روی انتقال دهندههای عصبی مرتبط با خواب میگذارد. از طرفی، برای به وجود آمدن این انتقال دهندهها، آهن یکی از موارد ضروری است. به همین دلیل، افرادی که این بیماری را به خاطر فقر آهن دارند، انتقال دهندههای کمتری را در بدنشان نگهداری میکنند.
تومور مغزی
بعضی وقتها هم افراد به خاطر سردردی که دارند بی خواب میشوند. در این وضعیت، شاید تومورهای مغزی در کار باشند؛ چون این تومورها فشار داخل جمجه را بیشتر میکنند و با فشار مغز خواب رفتن را دشوار میکنند.
تیروئید
افرادی که مشکلهای تیروئیدی دارند حالا چه پر کار باشد چه کم کار، بیخوابی شبانه را تجربه میکنند. پر کاری بیش از اندازه سیستم عصبی را تحریک میکند و افراد در شب عرق میکنند؛ اما افرادی که کم کاری تیروئید دارند، بیشتر اوقات در شبها دردهای عضلانی یا مفصلی را تجربه میکنند و اصلا تحمل دمای سرد ندارند. به همین دلیل هیچ کدام از این مشکلها، نمیگذارند شما به راحتی بخوابید.
خشکی مغز
همه ما میدانیم که طبع مغز سرد و مرطوب است و همین وضع، باعث میشود افراد کارهای خود را درست انجام دهند. ولی این رطوبت به خاطر دلایلی مثل: استرس، آلودگی هوا و… از بین رفته است. به خاطر همین موضوع، مغز تعادلش بهم ریخته و در خواب هم اثر میگذارد. شما میتوانید برای جلوگیری از این مشکل، مشاوره روانشناسی را شروع کنید.
دیسک گردن
در مواقعی هم افراد در زمان دراز کشیدن، درد زیادی را در قسمت گردن و ستون فقرات گردن خود احساس میکنند. در این وضعیت، افراد دچار دیسک گردن شدهاند و طول ستون فقرات گردنشان ملتهب شده است. التهاب زیاد در این ناحیه، اثر بسیاری بر چرخه تولید هورمونهای طبیعی میگذارد و ترشح هورمونهای خواب را بهم میریزد.
فشار خون
فشار خون یکی دیگر از مواردی است که افراد را بی خواب میکند؛ چون در این بیماری، مقدار پمپاژ خون بیشتر میشود و به همین علت، فرد احساس درد در قفسه سینه دارد یا تنفسش به مشکل میخورد و او به هیچ عنوان نمیتواند بخوابد.
مشکلات قلبی
در این بیماران، خوابیدن یک مشکل است و مواردی مثل: کم شدن اکسیژن، تنگی نفس شدید و… باعث نخوابیدن آنها میشود. البته افرادی که یک بار سکته قلبی کردهاند، در این حالتها، نگران سلامتیشان میشوند که نکند در خواب سکته کنند. پس این نگرانی هم نمیگذارد آنها بخوابند.
برای بی خوابی چه بخوریم
حتما یکی از سوالاتی که ذهنتان را مشغول کرده این است که برای بی خوابی چه بخوریم؟ نگران نباشید چون در این قسمت، شما را با این خوراکیها آشنا میکنیم تا در این راه، کمکی به شما کرده باشیم:
بابونه
گیاه بابونه، یک روش درمان بی خوابی زنان و مردان برای رفع بی خوابی است. این گیاه با ترکیبات مفیدش، شما را به یک خواب آرام دعوت میکند. پس شما میتوانید قبل از خوابیدن یک فنجان گرم از این دمنوش را میل کنید و به خوابی عمیق بروید.
بادام
بادام، به خاطر داشتن مواد مغذی زیاد میتواند یک میان وعده سالم باشد که شما در شب آن را میل کنید. این مواد مغذی، کیفیت خواب شما را بالا میبرند و ماهیچههایتان را آرام میکنند. البته بادام، دارای چربیهای خوب است که سطح قند و چربیهای اشباع شده در آن کم شده و به همین خاطر، برای بیماران قلبی و سلامت قلب مفید است.
شیر گرم
اگر دنبال یک راه حل برای درمان خانگی بی خوابی هستید، نوشیدن شیر گرم به شما کمک خواهد کرد. ترکیبات داخل شیر، کیفیت خواب شما را تنظیم میکنند. مثلا کلسیم در جابجا کردن سیگنال عصبی و ترشح ملاتونین نقش مهمی دارد یا ویتامین D در تولید ملاتونین، تنظیم کردن ساعت خواب و بیداری موثر است.
چای اسطوخودوس
این چای در اصل، خاصیت تکسیندهندگی و آرامبخشی دارد. نوشیدن این چای، خستگیتان را به در میکند و کیفیت خوابتان را بالا میبرد و یک روش درمان بی خوابی با طب سنتی است.
بهترین دارو برای بی خوابی شبانه
بعضی وقتها افراد به دنبال بهترین دارو برای بی خوابی شبانه میگردند. این داروها باید با تجویز پزشک باشند و شما باید زیر نظر یک متخصص قرار بگیرید. در متن زیر چند دارو را اسم بردهایم که به نام بهترین شهرت دارند.
بنزودیازپینها
یکی از گروههایی که درمان سریع بی خوابی هستند و به شما در خوابیدن کمک میکنند، بنزودیازپینها هستند که حتی به حافظه شما هم کمک میکنند. بنزودیازپینها مقدار انتقال دهندههای عصبی را بالا میبرند و همین موضوع، باعث میشود تا افراد بهتر بخوابند. برخی از این داروها همچون آلپرازولام در دسترس افراد قرار میگیرند.
بهترین روانپزشک در تهران با بررسی کردن نشانهها، بیماریهای مادرزادی و گزینههای دیگر که میتواند فرد را دچار سرگیجه کند، دارو را تجویز میکند. این داروها، بعد از نیم ساعت فرد را به خواب میبرند و تا 8 ساعت اثرشان باقی میماند.
داروهای غیر بنزودیازپین
این دسته از داروها مثلAmbien ، عوارض کمی دارند و به خاطر قدرت پایین برای اعتیاد و تحمل دارو به واسطه پزشکان در کلاس دارویی تجویز میشوند.
ملاتونین
این قرص، باعث ترشح هورمون ملاتونین می شود و خواب را کیفیت میدهد. با افزایش سن افراد، ترشح ملاتونین کم میشود. به همین علت، متخصصان این قرص را به افراد سالمندی که با بی خوابی دست و پنجه نرم میکنند، توصیه میکنند. این قرص حتی، برای کسانی که تا اخر شب در شیفت کاری خود باید بمانند، تجویز میشود.
با مطالعه درمان اپنه و کاهش تنفس در خواب، شما میتوانید با خیالی آسودهتر مشکلات خود را حل کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از دکتر فرامرز ذاکری، شما متوجه شدهاید که بی خوابی شبانه نشانه چیست، چه نشانههایی دارد و با چه مواردی میتوان آن را کنترل کرد. فراموش نکنید که شما باید به یک روانپزشک مراجعه کنید تا مشکلاتتان به صورت کامل بررسی شود و نتیجه قابل قبولی را دریافت کنید.
سوالات متدوال
بی خوابی در چه مدت طبیعی خواهد بود؟
بی خوابی کوتاه مدت، تا دو هفته طبیعی است اما اگر این مدت طولانی تر شود یا شما در فعالیتهای روزانه خود به مشکلی برخورد کنید، باید به پزشک مراجعه کنید تا بررسیهای لازم انجام شود و درمان شوید.
بی خوابی خود به خود برطرف میشود؟
اگر دلایل بی خوابی شما مانند: استرس کنکور موقتی باشد، می تواند پس از چند مدت خود به خود بی خوابی شما برطرف شود اما اگر طولانی مدت باشد باید توسط پزشک متخصص حل شود.
آیا افسردگی میتواند منجر به بی خوابی شود؟
جواب این پرسش بله است. چون افرادی که افسردگی دارند با موارد بسیاری مثل بد به خواب رفتن روبرو میشوند و یا اگر اواسط شب بیدار شوند نمیتوانند دوباره به خواب روند. در این شرایط روان درمانی برای از بین بردن افسردگی به بهبود پروسه خواب شما کمک خواهد کرد.