عدم تمرکز یکی از مشکلات و اختلالات بسیار مهم و جدی است که می‌تواند تاثیرات منفی روی زندگی شما داشته باشد. افراد دچار عدم تمرکز، به‌راحتی حواسشان پرت میشود و نمی‌توانند روی موضوعی خاص، تمرکز لازم داشته باشند. این افراد ممکن است در حین صحبت کردن، حرف‌هایشان را فراموش کنند یا نتوانند به صحبت‌های دیگری گوش دهند و روی صحبت‌های او تمرکز کنند. در ادامه با مطب روانپزشکی دکتر ذاکری همراه باشید تا اطلاعاتی مهم در این زمینه بدست آورید.
بی‌توجهی و دشواری در جمع‌کردن حواس، از نشانه‌های تمرکز پایین است. مشکل عدم تمرکز در بزرگسالان، می‌تواند پیامدهایی فراتر از فراموشی‌های ساده داشته باشد و در موقعیت شغلی، روابط اجتماعی و یادگیری مهارت یا اطلاعات جدید نقشی مخرب ایفا کند.
با افزایش سن، ممکن است که تمرکز ما کاهش پیدا کند و این تا میزان قابل توجهی طبیعی است؛ اما در برخی از موارد، مشکل کاهش تمرکز جدی‌تر است و خیلی سریع پیشرفت می‌کند و در سنین جوانی نیز ممکن است رخ دهد. در چنین حالتی، احتمالا فرد دچار اختلال عدم تمرکز شده است و برای درمان آن هرچه سریع‌تر باید اقدام کنید.
هرچه عدم تمرکز در مراحل اولیه تشخیص داده شود و اقدامات لازم سریع‌تر اتفاق افتد، کنترل روند این اختلال نیز آسان‌تر و سریع‌تر اتفاق می‌افتد و فرد می‌تواند خیلی زود به حالت عادی و نرمال بازگردد؛ اما اگر درمان عدم تمرکز در بزرگسالان را به تعویق بیاندازید، مشکلات پیچیده و جبران‌ناپذیری برای فرد رخ خواهد داد.
نشانه‌ها و علائم عدم تمرکز در بزگسالان
ناتوانی در عدم تمرکز در افراد به اشکال متفاوتی ظاهر می شود. برخی از علائم عدم تمرکز که ممکن است فرد تجربه کند عبارتند از:
این مطلب را نیز بخوانید: 10 راه سریع درمان افسردگی
- ناتوانی در یادآوری اتفاقاتی که در گذشته نزدیک اتفاق افتاده
- ناتوانی در نشستن ثابت
- ناتوانی در تفکر واضح
- گم کردن مرتب وسایل یا مکان‌ها
- ناتوانی در تصمیم‌گیری
- ناتوانی در انجام کارهای پیچیده
- کمبود توجه
- تکرار اشتباهات سهل‌انگارانه
عوامل عدم تمرکز در بزرگسالان
عدم تمرکز در بزرگسالان ممکن است به دلایل گوناگونی رخ دهد. برخی از دلایل به عوامل محیطی مربوط اند و برخی دیگر به دلیل بروز سایر اختلالات روان به وجود می‌آیند. از جمله عوامل بروز عدم تمرکز در بزرگسالان عبارتند از:
افسردگی
افسردگی در بزرگسالان یکی از اختلالات روان رایج در حال حاضر است که بسیاری از افراد از آن رنج می‌برند. فرد مبتلا به افسردگی، انگیزه و شوقی برای زندگی ندارد و روزهای زندگی خود را بدون انگیزه و با روزمرگی می‌گذراند. افسردگی می‌تواند تاثیرات بسیار منفی روی روند زندگی شما داشته باشد و شما را از رسیدن به اهداف و انجام مسئولیت‌ها و کارهای روزانه باز دارد.
علت بی حوصلگی و عدم تمرکز فرد می‌تواند به دلیل افسردگی وی باشد. افسردگی شدید می‌تواند روی تمرکز شما تاثیرگذار باشد و زندگی شما را مختل کند. در چنین شرایطی، بهتر است که هرچه سریع‌تر برای درمان افسردگی خود اقدام کنید.
استرس
مغز ما به صورتی طراحی شده که در زمان خطر، آدرنالین ترشح می‌کند و بدن را در حالت استرس نگه می‌دارد. اگرچه، آدرنالین ابتدا انرژی بالا و تمرکز کامل ایجاد می‌کند اما اثر آن در مدت‌زمان کوتاهی از بین می‌رود و مغز در نتیجه استرس، هورمون کورتیزول ترشح می‌کند. به این ترتیب، تصمیم‌گیری صحیح، تمرکز و رسیدن به راه‌حل برای فرد آسان‌تر میشود. اما وجود مداوم کورتیزول در بدن، مکانیسم طبیعی قشر جلوی پیشانی مغز را مختل می‌کند و هنگامی که این قسمت مغز به خوبی کار نکند، باعث عدم تمرکز خواهد شد. امروزه استرس در بزرگسالان بسیار مشهود است.
کم‌خوابی و اختلالات خواب
کیفیت و مدت‌زمان خواب در هر جنبه از زندگی بسیار تأثیرگذار است. اختلالات خواب می‌تواند موجب مشکلات عدم تمرکز و حافظه در بزرگسالان و کمبود توجه در کودکان شود. خواب، بدن و ذهن را بازیابی می‌کند و بنابراین، کم‌خوابی اجازه نمی‌دهد ذهن عملکرد مناسبی داشته باشد. تنظیم الگوی خواب، می‌تواند یکی از بهترین روشهای بهبود تمرکز در بزرگسالان باشد.
تکنولوژی
استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی و تکنولوژی یکی از اصلی ترین دلایل عدم تمرکز حواس است. این مشکل تنها با برنامه ریزی و قرار دادن زمان مشخص برای استفاده از تلفن همراه یا حتی تلوزیون، قابل حل است.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی که در بدن رخ می‌دهد، علائم مختلفی ایجاد می‌کند که مهمترین آن مشکلات خواب، گیجی، خستگی و افسردگی است که هر یک به تنهایی به عدم تمرکز ختم میشود.
این مطلب را نیز بخوانید: بهترین متخصص اعصاب و روان در تهران
داروهای شمیایی
محتوای شیمیایی برخی داروها می‌تواند تأثیرات شدیدی بر مغز بگذارد. میزان یا دفعات مصرف دارو و انتخاب داروی مناسب، از مواردی است که حتماً باید بادقت بررسی شود و تحت نظر پزشک باشد.
بیش فعالی بزرگسالان
یکی از علائم بیش فعالی بزرگسالان یا نقص توجه بزرگسالان، وسواس فکری و عدم تمرکز است. بیش فعالی می‌تواند روی زندگی فرد تاثیرگذار باشد؛ پس بهتر است که هرچه سریع‌تر به دنبال درمان آن باشید.
درمان عدم تمرکز در بزرگسالان
مشکل عدم تمرکز بزرگسالان به‌راحتی قابل درمان است؛ تنها کافیست که در صورت مشاهده علائم عدم تمرکز در بزرگسالان، خیلی سریع برای درمان اقدام کنید. از جمله روش های درمان عدم تمرکز بزرگسالان عبارتند از:
تغذیه سالم
رژیم‌های غذایی و مواد مغذی که به بدن انسان می‌رسند برای سلامتی تمام اعضا بدن انسان ضروری هستند. مغز نیز تمام انرزی مورد نیاز خود را از مواد غذایی دریافت می کند. با توجه به اهمیت نقش تغذیه در عملکرد های مغزی، از جمله تمرکزداشتن یک رژیم غذایی سالم و مناسب هم برای داشتن یک ذهن سالم، برای از بین بردن عدم تمرکز و تقویت تمرکز در افراد، از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.
بدن بسیاری از ما دچار کمبود مواد معدنی و ویتامینها است که مکمل‌های غذایی می‌توانند این کمبود‌ها را جبران کنند. گاهی نیز موادی برای تمرکز حواس بیشتر مفید هستند. این مکمل‌ها می‌توانند قرص، شربت یا حتی گیاهان دارویی مفید باشند که البته هر کدام از مکمل‌ها را باید با احتیاط و در صورتی استفاده کرد که مطمئن باشید بدنتان به آنها نیاز دارد.
رفتار درمانی و روان درمانی
رفتار درمانی این امکان را به شما می‌دهد تا تکنیک‌های تمرکز را بیاموزید و بتوانید آن را در طول فعالیت‌های روزمره خود پیاده‌سازی کنید. از این طریق می‌آموزید که چگونه تمرکز خود را دوباره بازگردانید و بهره‌وری خود را افزایش دهید.
این مطلب را نیز بخوانید: بهترین روانپزشک در تهران
دارو درمانی
دارو درمانی جزء مهمی از درمان عدم تمرکز در بزرگسالان است. انواع مختلفی از داروها هستند که می‌توانند برای کنترل علائم عدم تمرکز حواس مورد استفاده قرار گیرند. داروهای بیقراری و عدم تمرکز در موارد کوتاه اثر متوسط اثر و طولانی اثر در دسترس هستند. این داروها در دو دسته داروهای محرک و داروهای غیر محرک قرار می‌گیرند.
توجه داشته باشید که دارو درمانی را حتما باید زیر نظر روانپزشک متخصص انجام دهید و به هیچ عنوان به صورت سرخود، دارو مصرف نکنید. فقط داروهایی که در دوز مناسب و برای هدف مناسب استفاده می‌شوند می‌توانند به بهبود عدم تمرکز و توجه در بزرگسالان کمک کنند.
ورزش و فعالیت بدنی
ورزش و فعالیت بدنی فواید بسیاری بر سلامت جسم و روح فرد می‌گذارد. همچنین برای نوروژنز در مغز هم مفید است و باعث تولید سلول‌های جدید مغز میشود. ورزش یکی از روشهای درمان عدم تمرکز محسوب میشود. به پیشنهاد پزشکان و روانشناسان حتماً و در هر صورتی ورزش را در برنامه روزانه خود بگنجانید. حتی اگر در حد یک پیاده روی ساده باشد؛ چراکه تمرکز حواس را بهطور محسوس بهبود خواهد داد.
خواب کافی
استراحت و خواب کافی به قدری مهم است که می‌تواند برتمام فعالیت‌های ما اثر بگذارد و حتی درمان عدم تمرکز باشد. اگر می‌خواهید در طول روز و برای انجام فعالیت‌هایتان انرژی و تمرکز کافی داشته باشید این مورد را دست کم نگیرید. البته در نظر داشته باشید که گاهی خواب‌آلود بودن و حس کسالت بیش از حد، ممکن است نشانه‌ی بیماری باشد. در صورتی که حس می‌کنید مشکلات خوابتان بیشتر از حالت عادی است، بهتر است آن را جدی بگیرید.
این مطلب را نیز بخوانید: 12 تاثیر فوق العاده ورزش بر سلامت روان
نوروفیدبک
یکی از روشهای نوین در درمان اختلال عدم تمرکز در بزرگسالان، نوروفیدبک درمانی است. همانطور که گفتیم، برخی از عوامل مثل استرس، اختلالات خواب و … می‌تواند عملکرد قسمتی از مغز را با اشکال روبه‌رو کند؛ همین موضوع باعث ایجاد مشکل عدم تمرکز در بزرگسالان میشود.
به کمک روش نوروفیدبک می‌توانیم به صورت آگاهانه سیگنال‌های مغزی را اصلاح کنیم و آنها را به حالت نرمال در بیاوریم. در این روش، ابتدا سیگنال‌های مغزی فرد به کمک الکترودهایی که روی سرش قرار می‌گیرد به‌دقت اندازه‌گیری میشود و سپس با توجه به سیگنال‌ها، فیدبک مناسب صوتی یا تصویری برای فرد ارسال میشود.
استفاده از تکنیک‌های افزایش تمرکز
روشهای زیادی وجود دارد که بدون توجه به سن شما به سلامت مغز کمک می‌کند. انجام تمرینات مغزی برای افزایش تمرکز، توجه و حافظه به شما کمک می کند تا با افزایش سن، مغز خود را همچنان فعال نگه‌دارید. حل کردن پازل، جدول، بازی با کلمات و برخی بازی‌های فکری می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
ساختار ذهنی و نیازهای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال، مواردی که حواس فرد را پرت می‌کنند، ممکن است، با توجه به علایق او تغییر کند. به همین دلیل، افرادی که در تمرکز دچار مشکل هستند، باید نیازهای خود را به روشنی تعیین کنند و تکنیک‌هایی مخصوص به خود را پیدا کنند. از یک برنامه‌ریز استفاده کنید و برای کمک به سازماندهی برنامه‌های خود، چک‌لیست ایجاد کنید. یک برنامه برای خود بنویسید و سعی کنید منظم برنامه را دنبال کنید. وظایف خود را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید و … برای یافتن این تکنیک‌ها می‌توانید از مشاوره‌های تخصصی کمک بگیرید.
مراجعه به پزشک
گاهی مشکل عدم تمرکز به قدری جدی است که نیاز است از یک پزشک متخصص مشاوره گرفته شود. مشکلات هورمونی، حساسیت‌های غذایی، ADHD به معنی بیماری اختلال نقص توجه که آن را به اسم بیش‌‌فعالی می‌شناسیم و یا خیلی از بیماری‌های دیگر می‌توانند دلیل حواس پرتی باشند.
این مطلب را نیز بخوانید: چه کسانی نیاز به روانپزشک دارند؟
اختلال عدم تمرکز نیز از جمله مشکلات مغزی است که در نهایت منجر به از بین رفتن تمرکز حواس خواهد شد. گاهی این اختلال نیز با راهکارهایی که در این مقاله برای درمان عدم تمرکز گفته شده؛ قابل برطرف شدن است اما بعضی اوقات نیاز است به پزشک مراجعه شود.
برای درمان عدم تمرکز به چه دکتری مراجعه کنیم؟
همانطور که گفته شد، عدم تمرکز دلایل متفاوتی دارد که بسته به هرکدام از آنها، درمان متفاوتی درنظر گرفته میشود. پزشک با انجام تست عدم تمرکز در بزرگسالان می‌تواند نشانه‌های این بیماری را بررسی کند.
متخصصان مطب روانپزشکی دکتر ذاکری با سالها تجربه در این زمینه با ارائه مشاوره‌های خاص موارد جدی‌تر مانند افسردگی و … را بررسی کرده و با ارائه راهکارهایی متناسب با شخصیت هر فرد می‌توانند در یافتن تکنیک‌های خاص افزایش تمرکز کمک کنند.