دمانس یک اصطلاح کلی برای زوال عقل است که به مرور زمان به وجود می‌آید و به طور قابل توجهی بر توانایی فرد در انجام فعالیت‌های روزانه تأثیر می‌گذارد. این بیماری می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری آلزایمر، بیماری عروقی مغزی، بیماری پارکینسون و عفونت‌های مغزی باشد. بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت دمانس است و مسئول حدود 60 تا 80 درصد موارد آن است.
این بیماری یک بیماری پیشرونده مغزی است که به طور کلی افراد مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیماری آلزایمر باعث از بین رفتن سلول‌های مغزی و اتصالات بین آنها می‌شود که منجر به کاهش حافظه، مشکل در تفکر و سایر مشکلات شناختی می‌شود. در ادامه با مطب بهترین روانپزشک تهران، دکتر فرامرز ذاکری همراه باشید تا اطلاعاتی کلی در این زمینه بدست آورید.
دمانس یک اصطلاح کلی برای زوال عقل است، در حالی که بیماری آلزایمر شایع‌ترین علت دمانس است. دمانس می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله بیماری آلزایمر، بیماری عروقی مغزی، بیماری پارکینسون و عفونت‌های مغزی باشد. بیماری آلزایمر ناشی از از بین رفتن سلول‌های مغزی و اتصالات بین آنها است. هم دمانس و هم بیماری آلزایمر می‌توانند باعث از دست دادن حافظه، مشکل در تفکر، قضاوت و زبان شوند. با این حال، علائم بیماری آلزایمر معمولاً شدیدتر و پیشرونده‌تر از علائم دمانس ناشی از سایر علل است.
تشخیص هر دو دمانس و بیماری آلزایمر بر اساس سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی و آزمایشات روانپزشکی انجام می‌شود. هیچ آزمایشی برای تشخیص قطعی بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما آزمایشات تصویربرداری مانند MRI و CT اسکن می‌توانند به رد سایر علل احتمالی دمانس کمک کنند. درمان قطعی برای دمانس یا بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند به بهبود علائم و کمک به افراد مبتلا به حفظ استقلال خود برای مدت طولانی‌تر کمک کند.
طول عمر بیماران دمانس
امید به زندگی افراد مبتلا به زوال عقل می تواند به طور قابل توجهی بسته به نوع زوال عقل، سن فرد در زمان تشخیص و سلامت کلی آنها متفاوت باشد. بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است. امید به زندگی متوسط پس از تشخیص 3 تا 9 سال است، اما برخی از افراد ممکن است 10 سال یا بیشتر زندگی کنند. زوال عقل عروقی ناشی از کاهش جریان خون به مغز است.
امید به زندگی متوسط پس از تشخیص 5 سال است. دمانس لوی بدن ناشی از تجمع پروتئین های غیرطبیعی در مغز است. امید به زندگی متوسط پس از تشخیص 2 تا 5 سال است. زوال عقل فرونتوتمپورال بر قسمت جلویی و کناری مغز تأثیر می گذارد. امید به زندگی متوسط پس از تشخیص 6 سال است. مهم است که به یاد داشته باشید که اینها فقط میانگین هستند و امید به زندگی هر فرد ممکن است متفاوت باشد. عوامل متعددی می توانند بر امید به زندگی افراد مبتلا به زوال عقل تأثیر بگذارند، از جمله:
این مطلب را نیز بخوانید: روانپزشکی اختلالات عمده عصبی در سالمندان
- نوع زوال عقل: برخی از انواع زوال عقل نسبت به سایرین سریعتر پیشرفت می کنند.
- سن در زمان تشخیص: افراد جوانتر در زمان تشخیص تمایل به زنده ماندن طولانی تری نسبت به افراد مسن تر دارند.
هیچ درمانی برای زوال عقل وجود ندارد، اما درمان هایی می تواند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. درمان ها ممکن است شامل داروها، درمان و تغییرات سبک زندگی باشد.
بی قراری بیماران آلزایمری
بی‌قراری، که به آن آشفتگی روانی-حرکتی نیز گفته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات رفتاری مرتبط با بیماری آلزایمر است. این بیماری می‌تواند به صورت‌های مختلفی خود را نشان دهد، از جمله:
- راه رفتن یا پرسه زدن: فرد مبتلا ممکن است بدون هدف در خانه یا محیط اطراف خود قدم بزند یا پرسه بزند.
- بی‌قراری و وول خوردن: ممکن است فرد نتواند برای مدت طولانی در یک جا بنشیند و مدام در حال حرکت باشد، مانند تکان دادن پاها یا دست‌ها.
- فعالیت‌های تکراری: فرد ممکن است بارها و بارها یک کار را انجام دهد، مانند باز و بسته کردن درها یا کشوها.
- بی‌خوابی: افراد مبتلا به آلزایمر ممکن است در به خواب رفتن یا خوابیدن در طول شب مشکل داشته باشند.
- پرخاشگری: بی‌قراری همچنین می‌تواند منجر به پرخاشگری، تحریک‌پذیری و خشونت شود.
علل بی‌قراری در بیماران آلزایمر
علل مختلفی برای بی‌قراری در بیماران آلزایمر وجود دارد. بیماری آلزایمر باعث ایجاد تغییرات در بخش‌هایی از مغز می‌شود که مسئول کنترل حرکت و رفتار هستند. این تغییرات می‌تواند منجر به بی‌قراری و سایر مشکلات رفتاری شود. بی‌قراری همچنین می‌تواند نشانه‌ای از درد یا ناراحتی باشد که فرد مبتلا به آن آگاه نیست یا نمی‌تواند آن را بیان کند.
این مطلب را نیز بخوانید: اختلالات مرتبط با خواب در سالمندان
این درد می‌تواند ناشی از عفونت، یبوست یا سایر مشکلات پزشکی باشد. محیط‌های تحریک‌کننده، پر سر و صدا یا شلوغ می‌توانند بی‌قراری را در بیماران آلزایمر بدتر کنند. تغییر در روتین یا برنامه روزانه می‌تواند برای افراد مبتلا به آلزایمر گیج‌کننده و ناراحت‌کننده باشد و منجر به بی‌قراری شود. مصرف کافئین و الکل می‌تواند بی‌قراری را در افراد مبتلا به آلزایمر بدتر کند.
اولین قدم برای مدیریت بی‌قراری، تعیین علت آن است. این کار ممکن است شامل معاینه فیزیکی، آزمایش خون و سایر ارزیابی‌های پزشکی باشد. اگر بی‌قراری ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند عفونت یا یبوست باشد، درمان آن بیماری می‌تواند به کاهش بی‌قراری کمک کند. ایجاد محیطی آرام، ساکت و بدون تحریک می‌تواند به کاهش بی‌قراری در بیماران آلزایمر کمک کند. برقراری یک روتین و برنامه روزانه منظم می‌تواند به افراد مبتلا به آلزایمر احساس امنیت و ثبات دهد و بی‌قراری را کاهش دهد.
فعالیت‌های فیزیکی منظم می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب و بهبود خواب کمک کند که همگی می‌توانند به کاهش بی‌قراری کمک کنند. در برخی موارد، ممکن است برای کنترل بی‌قراری از دارو استفاده شود. با این حال، داروها باید با احتیاط و فقط در صورت نیاز استفاده شوند، زیرا می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند. همکاری با پزشک و سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی برای ایجاد یک برنامه درمانی مناسب برای فرد مبتلا به آلزایمر مهم است، در این خصوص با بهترین روانپزشک در تهران، دکتر فرامرز ذاکری صحبت کنید.
علائم بیماری دمانس چیست؟
دمانس یک اصطلاح کلی برای زوال عقل مرتبط با از دست دادن حافظه و توانایی‌های تفکر است که به قدری شدید است که در فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد می‌کند. دمانس می‌تواند ناشی از تعدادی بیماری مختلف باشد، از جمله بیماری آلزایمر، دمانس عروقی و دمانس جسمی لوی. علائم دمانس عبارتند از:
این مطلب را نیز بخوانید: افسردگی و زوال عقل در سالمندان
- مشکل در حافظه: افراد مبتلا به دمانس اغلب در به خاطر سپردن رویدادها یا اطلاعات جدید مشکل دارند. آنها همچنین ممکن است قرار ملاقات‌ها یا رویدادهای مهم را فراموش کنند یا در یافتن راه خود گم شوند.
- مشکل در تفکر و حل مسئله: افراد مبتلا به دمانس ممکن است در انجام کارهای پیچیده مانند تعادل دفترچه چک یا دنبال کردن دستورالعمل‌ها مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است در تصمیم‌گیری یا قضاوت دچار مشکل شوند.
- مشکل در زبان: افراد مبتلا به دمانس ممکن است در یافتن کلمات مناسب برای بیان افکار خود مشکل داشته باشند یا در درک گفتار دیگران دچار مشکل شوند. آنها همچنین ممکن است شروع به صحبت به زبانی کنند که قبلاً صحبت نمی‌کردند.
- تغییرات در خلق و خو و شخصیت: افراد مبتلا به دمانس ممکن است دچار نوسانات خلقی، اضطراب یا افسردگی شوند. آنها همچنین ممکن است تحریک‌پذیر، پرخاشگر یا گوشه‌گیر شوند.
- از دست دادن مهارت‌های حرکتی: افراد مبتلا به دمانس ممکن است در هماهنگی یا راه رفتن مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است در انجام کارهایی مانند غذا خوردن یا لباس پوشیدن مشکل داشته باشند.
شدت علائم دمانس می‌تواند با گذشت زمان متفاوت باشد. برخی از افراد به سرعت پیشرفت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است سال‌ها علائم خفیفی داشته باشند. هیچ درمانی برای دمانس وجود ندارد، اما درمان‌هایی وجود دارد که می‌تواند به مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری کمک کند. با بهترین روانپزشک در تهران، دکتر فرامرز ذاکری در ارتباط باشید.
زوال عقل در جوانی چیست؟
زوال عقل در جوانی، که به آن زوال عقل زودهنگام نیز می‌گویند، زمانی رخ می‌دهد که فرد زیر 65 سال به زوال عقل مبتلا می‌شود. زوال عقل اصطلاحی کلی برای مجموعه‌ای از اختلالات است که به از دست دادن حافظه می‌انجامد و می‌تواند به حدی شدید شود که بر توانایی فرد برای انجام فعالیت‌های روزانه تاثیر بگذارد. آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل در افراد جوان است.
این مطلب را نیز بخوانید: بهترین درمان عدم تمرکز در بزرگسالان
اگر نگران ابتلا به زوال عقل زودهنگام هستید، مهم است که با پزشک خود صحبت کنید. هیچ آزمایشی برای تشخیص زوال عقل وجود ندارد، اما پزشک می‌تواند با انجام معاینه فیزیکی، بررسی سابقه پزشکی شما و انجام آزمایش‌هایی برای رد سایر علل احتمالی علائم شما، زوال عقل را تشخیص دهد.
اولین علائم زوال عقل
اولین علائم زوال عقل می تواند ظریف و نامحسوس باشد و به اشتباه به عنوان بخشی از فرآیند طبیعی پیری در نظر گرفته شود. با این حال، توجه به این تغییرات اولیه و صحبت با پزشک در صورت بروز هر گونه نگرانی مهم است.
برخی از شایع ترین علائم اولیه زوال عقل موارد زیر می باشد:
- فراموش کردن قرار ملاقات ها، رویدادها یا مکالمات اخیر، پرسیدن مکرر سوالات یکسان، مشکل در به یاد آوردن جزئیات مانند آدرس ها یا شماره تلفن ها.
- ناتوانی در انجام کارهایی مانند پرداخت صورتحساب یا برنامه ریزی وعده های غذایی، مشکل در تصمیم گیری، قضاوت ضعیف.
- مشکل در یافتن کلمات مناسب، مشکل در دنبال کردن مکالمات، تکرار خود
علائم شروع آلزایمر
بیماری آلزایمر یه بیماری تخریب کننده مغزه که به مرور زمان بدتر میشه. شایع ترین علامت آلزایمر، مشکل حافظه، به خصوص فراموش کردن اتفاقات و اطلاعات اخیر هست. سایر علائم اولیه آلزایمر ممکنه شامل موارد زیر باشه:
- مشکل در پیدا کردن کلمات
- مشکل در انجام کارهای روزمره
- مشکلات در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید
- مشکلات در تصمیم گیری و حل مسئله
- توهم و هذیان
علائم آلزایمر در زنان
آلزایمر یک بیماری پیشرونده مغزی است که به مرور زمان حافظه و توانایی‌های تفکری فرد را از بین می‌برد. این بیماری شایع‌ترین علت زوال عقل است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که زنان ممکن است بیشتر از مردان به برخی از انواع علائم آلزایمر مبتلا شوند، مانند:
این مطلب را نیز بخوانید: بهترین متخصص اعصاب و روان در تهران
- زنان مبتلا به آلزایمر ممکن است بیشتر از مردان در پیدا کردن کلمات مناسب، صحبت کردن در جملات کامل یا دنبال کردن مکالمه مشکل داشته باشند.
- زنان مبتلا به آلزایمر ممکن است بیشتر از مردان دچار افسردگی شوند.
- زنان مبتلا به آلزایمر ممکن است بیشتر از مردان دچار اضطراب شوند.
اگر نگران ابتلا به آلزایمر خود یا یکی از عزیزانتان هستید، با بهترین روانپزشک در تهران، دکتر فرامرز ذاکری صحبت کنید. تشخیص زودهنگام می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین مراقبت را دریافت کنید و از برنامه‌ریزی برای آینده حمایت کنید.
چه چیزی باعث زوال عقل می شود؟
زوال عقل یک اصطلاح کلی برای کاهش توانایی ذهنی به حدی است که در انجام فعالیت های روزانه اختلال ایجاد می کند. این بیماری ناشی از یک بیماری واحد نیست، بلکه اصطلاحی کلی برای تعدادی از شرایط است که بر مغز تأثیر می گذارد. شایع ترین علت زوال عقل بیماری آلزایمر است که حدود 60-80 درصد موارد را تشکیل می دهد.